Maymun çiçeği virüsü nedir, nasıl bulaşır, semptomları nedir, Afrika’da son durum nedir?
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 14 Ağustos 2024 tarihinde aldığı karar ile birlikte tüm Afrika’yı etkisi altına alan maymun çiçeği virüsü için küresel acil durum ilan etti. Peki bu maymun çiçeği virüsü nedir? Nerede ve ne zaman başladı?
Maymun çiçeği virüsü nedir?
Tam adı monkeypox olan maymun çiçeği virüsü Orthopoxvirus ailesine ait olan bir virüs türü olarak karşımıza çıkıyor. İlk kez maymunlar üzerinde 1958 yılında laboratuvar ortamında tanımlanan bu virüs isminide buradan alıyor. İnsanlarda görülen ilk vaka ise 1970 yılında Demokratik Kongo Cumhuriyet’inde rapor edilmiştir. Çift sarmallı DNA virüsü olarak bilinen maymun çiçeği şu anda iki farklı türden oluşuyor. İlk tür olan virüs Clade 1 olarak isimlendiriliyor ve Orta Afrika’da endemir bir tür olarak bulunuyor. İkinci tür ise Clade 1b olarak isimlendiriliyor ve şu anda DSÖ’nün küresel acil durum ilan etmesine sebep olan virüs ise bu tür olarak yer alıyor.
Son yıllarda maymun çiçeği virüsü coğrafi dağılımın değişmesi ile birlikte Avrupa ve Kuzey Amerika olmak üzere büyük bir oranda artış gösteriyor. Yaz aylarının gelmesi ile virüsün yayılım hızı arttı ve DSÖ acilen küresel acil durum bildirisini yayınladı.
Maymun çiçeğinin semptomları nedir? Nasıl yayılır?
DSÖ, kasım 2023’ün başlarında yaptığı açıklamada Demokratik Kongo Cumhuriyet’inde (DKC) virüsün cinsel yolla bulaştığını ilk kez doğruladı. Afrikalı bilim insanları ise bu durumun kontrol altına alınmaması halinde hastalığın geniş kitlelere yayılacağının uyarısında bulunmuştu. Avrupa ve Kuzey Amerika’da baş gösteren salgınlar, aşılar, antiviral tedavi yöntemleri ve yüksek risk taşıyan kişilere yapılan uyarılar ile birlikte kontrol altına alındı. Lakin Afrika kıtasındaki tıbbi eksiklik başta olmak üzere virüs orada kontrol altına alınamadı. İlk başta hayvanlar arasında yayılan virüs sonrasında hayvandan insana olarak evrim geçirdi.
En son halinde ise maymun çiçeği virüsü insandan insana yayılmaya başladı. Hatalık en son hali ile normale ek olarak Covid-19 virüsü gibi temas, solunan büyük damlacıklar, ciltteki bir yaradan ya da göz-burun-ağız yoluyla bulaşabiliyor. Virüs, kendisini ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, şişmiş lenf bezleri ve grip benzeri semptomlar ile gösteriyor. Hastalık vücutla temas kurduğu süreden itibaren 1-3 hafta içerisinde vücutta döküntüler meydana geliyor ve sulu kabarcıklar oluşuyor. Döküntüler yüz bölgesinde, ellerde ve ayaklarda başlayarak zamanla tüm vücuda yayılabiliyor.
Afrika’da son durum nedir?
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 14 Ağustos 2024 tarihinde yaptığı açıklamaya göre 2024 yılı içerisinde Afrika’daki maymun çiçeği virüsü salgınları en az 12.000 kişiyi etkilerken hastalık en az 524 kişinin ölümüne sebep oldu. Afrika kıtasının bazı bölgelerinde hiç aşı ve ilaç bulunmaması ise hastalığın artışını hızlandıran en büyük sebeplerden birisi olarak yer alıyor.
Sağlık Bakanı Memişoğlu: Alarm durumu söz konusu değil!
Yaklaşık Temmuz ayında eski Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın istifasını vermesinin ardından yerine gelen yeni bakan Kemal Memişoğlu, 14 Ağustos 2024 tarihinde yapmış olduğu açıklamada Maymun çiçeği ve COVID-19 ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz. Ancak şu anda herhangi bir alarm durumumuz söz konusu değil ifadelerini kullandı. Eski Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise 2022 yılında bir kişide maymun çiçeği virüsünün tespit edildiğini duyurmuştu.
Peki siz bu maymun çiçeği virüsü hakkında neler düşünüyorsunuz? Lütfen yorumlarda belirtmeyi unutmayın.
